PFAS
PFAS is een verzamelnaam en staat voor per- en polyfluoralkylstoffen. Deze groep chemische stoffen is door mensen gemaakt en komt van nature niet voor in het milieu. PFAS stoten water en vuil af en worden gebruikt in veel producten. Ze kunnen een negatief effect hebben op milieu en gezondheid. U kunt contact met PFAS bijna niet voorkomen. Deze stoffen zijn op veel plekken om ons heen aanwezig. Op deze pagina informeren wij u over de vervuiling van PFAS en mogelijke risico’s.
Chemours
Chemours (voorheen Dupont), een fabriek in Dordrecht, maakt Teflon. Bekend van koekenpannen en veel andere coatings. Bij de productie heeft het bedrijf jarenlang PFAS uitgestoten. Er zijn zorgen ontstaan over de gevolgen van de uitstoot van deze stoffen voor het milieu en de gezondheid van mensen.
Bij het productieproces is PFAS in de bodem terechtgekomen. Ook heeft de fabriek PFAS uitgestoten in de lucht en geloosd in het riool en op de rivier.
De gemeenten in de regio waar de hoogste waarden zijn aangetroffen (Dordrecht, Sliedrecht, Molenlanden en Papendrecht) zijn in 2023 een juridische procedure gestart om Chemours aansprakelijk te stellen. Andere gemeenten kunnen zich daarbij aansluiten door het sturen van een zogenaamde aansprakelijkheidstelling en stuitingsbrief.
Vanwege de actuele inzichten over schadelijkheid, de mogelijke gevolgen hiervan voor de gezondheid van inwoners en dieren en de stijgende kosten van het grondverzet, heeft de gemeente Ridderkerk besloten een aansprakelijkheidstelling en stuitingsbrief te versturen. Op die manier wordt de mogelijkheid opengehouden om het bedrijf op een later moment onderbouwd aansprakelijk te stellen voor geleden en toekomstige schade.
PFAS in kippeneieren
In december 2023 adviseerden het RIVM en de GGD Zuid-Holland Zuid (GGD ZHZ) inwoners in de regio Zuid-Holland Zuid en Altena om voorlopig geen eieren van hobbykippen te eten en vervolgonderzoek af te wachten. Dit naar aanleiding van een eierenonderzoek uitgevoerd in opdracht van de gemeenten Dordrecht, Sliedrecht, Papendrecht en Molenlanden.
In september 2024 is het vervolgonderzoek afgerond. Regenwormen lijken de oorzaak te zijn van de hoge concentraties PFAS in eieren van hobbykippen in het gebied rond Dordrecht. Opvallend genoeg gaat het vaak om een vorm van PFAS die juist niet door de veelbesproken fabriek Chemours in Dordrecht wordt geproduceerd.
Kippen eten wormen en krijgen zo de chemische stof binnen. Toch sluiten de onderzoekers niet uit dat er nog een andere belangrijke besmettingsbron is. Daarom wordt het onderzoek door heel Nederland voortgezet. Lees meer over het onderzoek en de veelgestelde vragen op de pagina van GGZ ZHZ.
Het onderzoek uit 2023 leidde tot een voorlopig advies van de GGD en het RIVM om de eieren van hobbykippen niet te meer te eten. In mei publiceerde het RIVM de risico-evaluatie: de onderzochte eieren bevatten 6 tot 1.000 keer meer PFAS dan eieren in de winkel. Daarom blijft het advies van kracht: eet geen eieren van hobbykippen. Twijfelt u over het eten van de eieren van uw eigen kippen, dan kunt u er voor kiezen deze uit voorzorg te vervangen door eieren uit de supermarkt.
De gemeente Ridderkerk volgt de PFAS-ontwikkelingen op de voet. Verschillende instanties voeren onderzoek uit naar de PFAS. Denk aan PFAS in bodem, in drink- en zwemwater, in kippeneieren, de gevolgen van moestuinen etc. Als gemeente kijken we bij deze onderzoeken wat de gevolgen zijn voor Ridderkerkse inwoners. We staan daarbij in contact met het RIVM en de GGD Rotterdam-Rijnmond, de provincie Zuid-Holland, de DCMR Milieudienst Rijnmond en omliggende gemeenten.
Daarnaast hebben we als gemeente een bodemkwaliteitskaart voor PFAS opgesteld. De kaart is vooral bedoeld voor het verplaatsen van grond. Om deze kaart te maken zijn in de hele gemeenten grondboringen gezet. De resultaten laten zien dat er wel PFAS in de grond zit, maar dat de kwaliteit van de grond nergens in Ridderkerk een rechtstreeks gevaar oplevert voor de gezondheid. Er is dus geen noodzaak tot bodemsanering. Zoals aangegeven krijgt elke inwoner van Nederland wel indirect PFAS binnen, via eten en drinken en de producten die we gebruiken. Wanneer er aanleiding toe is, zullen we onze inwoners informeren over de mogelijke risico’s.
De gemeente Ridderkerk heeft een aansprakelijkheidstelling en stuitingsbrief verstuurd naar chemiefabriek Chemours. Daarmee wordt de mogelijkheid opengehouden om het bedrijf op een later moment onderbouwd aansprakelijk te stellen voor geleden en toekomstige schade van vrijgekomen PFAS. Lees meer in het nieuwsbericht Aansprakelijkheid Chemours.
Voor vragen over PFAS en gezondheid kunt u terecht bij het team Gezondheid en Milieu van de GGD Rotterdam-Rijnmond. Stuur uw vraag naar gmggd@rotterdam.nl of bel naar (010) 433 98 94 (op werkdagen tussen 8.30 uur en 16.30 uur bereikbaar).
Daarnaast kunt u de volgende websites bezoeken: